Organın hücrelerinde anormal miktarda yağ birikmesi karaciğer yağlanması olarak adlandırılır. Bu hastalık, sağlıksız beslenme alışkanlıkları, obezite, diyabet, yüksek kan yağları (trigliseridler) seviyeleri, alkol tüketimi, bazı ilaçlar ve genetik faktörler gibi çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkıyor. Hastalığın alkolik olmayan (NAFLD) ve alkolik yağlı (ALD) olarak iki ana türü bulunuyor.
Türleri ve Sebepleri Nelerdir?
NAFLD, alkollü içeceklerin düzenli tüketiminden bağımsız olarak ortaya çıkabilen bir durumdur. Obezite, tip 2 diyabet, insülin direnci, yüksek kolesterol veya trigliserid düzeyleri, hipertansiyon gibi metabolik sendromun bir parçası olarak ortaya çıkabilir. Bununla birlikte bu risk faktörlerine sahip olmayan insanlarda da görülebilir. Genel olarak, vücutta fazla kilolu olan veya obezite problemi olan kişilerde daha yaygındır. Alkolik yağlı karaciğer hastalığı, aşırı alkol tüketimi ile ilişkilidir. Alkol, organda yağ birikimine neden olabilir ve zamanla alkollü hepatit ve siroz gibi ciddi hastalıklara ilerleyebilir. Bununla birlikte, yağlanma herhangi bir yaş, cinsiyet veya etnik grupta görülebilir. Risk faktörleri arasında aşırı alkol tüketimi, yüksek kan basıncı, sedanter, yaşam tarzı ve genetik yatkınlık yer alabilir. Bu hastalığın ilerlemesinde besinler ve yaşam tarzı da önemli rol oynamaktadır. Yüksek fruktozlu mısır şurubu hazır içecekler, tatlılar, şekerlemeler ve işlenmiş gıdalarda yaygın olarak bulunur. Organda yağ birikimine katkıda bulunabilir. Beyaz ekmek, paketlenmiş atıştırmalıklar gibi işlenmiş gıdalar da karaciğer yağlanması riskini artırabilir. Bu tür besinler genellikle yüksek kalorili ve düşük besleyici değerlere sahiptir. Fast food ürünleri, kızarmış tavuk veya patates gibi yağlı yiyecekler, doymuş ve trans yağ içeriği yüksek olduğu için yağ birikimine katkıda bulunabilir. Kırmızı et, tereyağı, tam yağlı süt ürünleri gibi ürünlerde yağlanmaya sebebiyet verir ve genellikle kolesterol seviyelerini yükseltir. Aşırı alkol tüketimi de çok büyük risk taşımaktadır. Organa doğrudan zarar verme ve hastalığı tetikleme potansiyeli vardır. Hastalıktan kaçınmak veya tedavi etmek için, beslenme açısından dengeli bir diyet benimsemek, işlenmiş gıdaların tüketimini azaltmak, sağlıklı yağlar (zeytinyağı, avokado, fındık) tercih etmek, düşük glisemik indeksli ve yüksek lifli gıdaları tercih etmek önemlidir.
Tedavisi var Mıdır?
Karaciğer yağlanması tedavisi, genellikle yaşam tarzı değişiklikleriyle başlar. Sağlıklı bir diyet benimsemek, kilo vermek (gerekiyorsa), egzersiz yapmak ve alkol tüketimini sınırlamak gibi önlemler alınır. Bu değişikliklerle birlikte, bazı ilaçlar da kullanılabilir. Dengeli bir beslenme planı uygulamak, yağlı ve şekerli yiyeceklerin tüketimini sınırlamak ve lifli gıdalarla beslenmek hastalığın riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Diyetisyenin önerilerine uymak önemlidir. Fazla kilolu veya obez bireylerde hastalığın görülmesi daha mümkündür. Kiloluysanız, kilo vermek organ sağlığını iyileştirebilir. Düzenli egzersiz yapmak, kilo vermeye yardımcı olabilir . Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta aerobik egzersiz yapmak hedeflenmelidir. Bazı durumlarda, Karaciğer yağlanması hastalığını tedavi etmek için belirli ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçlar, karaciğer sağlığını iyileştirmeye veya yağ birikimini azaltmaya yardımcı olabilir. Karaciğer yağlanması tedavisi, durumun şiddetine, kişinin genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. En iyi tedavi yaklaşımını belirlemek için bir doktora danışmak önemlidir.
