Böbreklerde veya üreter adı verilen idrar yollarında oluşan sert, kristalize yapıda birikimdir. Böbrek taşı belirtileri, vücutta bulunan minerallerin ve tuzların bir araya gelerek kristalleşmesi sonucu oluşur. Bu taşlar genellikle böbreklerde oluşur, ancak idrar yollarına geçebilirler ve burada tıkanmaya neden olabilirler. İdrar yolunu tıkadığında, şiddetli ağrıya ve böbrek fonksiyonlarında bozulmalara neden olabilirler.
Böbrek Taşı Belirtileri Nelerdir?
Belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir, ancak en yaygın belirtiler şunlardır: Genellikle sırtın alt kısmında veya yanlarda şiddetli bir ağrıya neden olabilir. Ağrı genellikle aniden başlar ve dalgalanabilir. Bazen karın bölgesinde rahatsızlık veya ağrıya neden olabilir. İdrar yapma sürecinde bazı değişikliklere yol açabilir. İdrarda kan veya bulanıklık görülebilir, ayrıca sık sık idrara çıkma isteği ve idrar yaparken yanma hissi yaşanabilir.
Bu durum bazı kişilerde mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir. Böbrek taşı beliritleri, idrar akışını engelleyerek idrar yolu enfeksiyonlarına yatkınlığı artırabilir. İdrar yolu enfeksiyonları da idrarda kan, sık idrara çıkma, ateş ve genel bir halsizlik gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Doğru tanı ve tedavi için doktorunuza danışmalısınız.
Sebep Olan Faktörler Nelerdir?
Sebep olan faktörler karmaşık olabilir ve kişiden kişiye değişebilir. Bazı yaygın faktörler şunlardır: Yeterli miktarda su içmemek, idrarın konsantre olmasına ve taş oluşumuna neden olabilir. Yeterli su içmek, böbreklerin düzenli bir şekilde idrarı temizlemesine ve taş oluşumunu azaltmaya yardımcı olur.
Yüksek miktarda sodyum (tuz), kalsiyum, oksalat ve ürik asit içeren diyet, böbrek taşı belirtileri oluşum riskini artırabilir. Özellikle oksalat içeren gıdalar (çikolata, çay, koyu yeşil yapraklı sebzeler, çilek, vb.) bu durumun oluşumuna yol açabilir.Obezite, idrarın taş oluşumuna zemin hazırlayan birçok faktöre katkıda bulunabilir.
İnflamasyon süreçleri, sindirim sorunları, böbrek hastalıkları ve paratiroid bezlerinin düzensiz çalışması gibi bazı sağlık durumları, bu durumun oluşumunu artırabilir. Bazı ilaçlar, oluşumu tetikleyebilir. Böbrek fonksiyonları ile ilgili dengeyi bozan koşullar, taş oluşumuna yol açabilir. Bu durumun oluşmasından korunmak için, yeterli miktarda su içmek, dengeli bir diyet uygulamak, fiziksel aktivite düzenlemek ve düzenli sağlık kontrollerini yapmak önemlidir. Tedavi, taşın boyutuna, tipine ve yerine bağlı olarak değişebilir.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Genellikle, tedavi, ağrıyı azaltmak, taşı küçültmek ve idrar yolunu açmak için yapılmaktadır. Yaygın tedavi yöntemleri şunlardır: Bazı küçük böbrek taşı belirtileri oluşumları (genellikle 5 mm’den küçük) idrar yoluyla kendiliğinden atılabilir. Bu nedenle, doktorlar, hafif semptomlara sahip olan ve böbrek fonksiyonları normal olan hastalarda beklemeyi tercih edebilirler.
Bu dönemde, hastanın bol su içmesi ve ağrıyı hafifletmek için bazı ilaçlar kullanması önerilebilir. Şok dalga taş kırma yöntemi taşları kırmak ve daha küçük parçalara bölmek için kullanılır. Kırılan taş parçacıkları daha sonra idrar yoluyla dışarı atılır. ESWL, genellikle 1 cm’den küçük taşlarda etkilidir ve genellikle hastanede yatış gerektirmez.
Endoskopik taş tedavisinde ise bir endoskop (ince, ışıklı bir tüp) kullanılarak böbreğe veya idrar yoluna girilir ve taşa doğrudan müdahale edilir. Bu işlem sırasında, taşlar alınabilir, kırılabilir veya lazerle parçalara ayrılabilir. Bu tedavi seçeneği genellikle büyük veya yerleşmiş taşlar için kullanılır.
Perkütan nefrolitotomi yöntemi büyük boyutlu ve karmaşık taşlar için kullanılan cerrahi bir yöntemdir. Bir ameliyatla, böbreğe bir küçük delik açılır ve bu delikten endoskopik aletlerle taşlar kırılır ve çıkarılır. Bu durumun oluşumunu engellemek veya mevcut taşların büyümesini önlemek için bazı ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, taşların bileşimine ve hastanın sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Tedavi seçeneği, hastanın durumuna bağlı olarak değişebilir ve her durum için tek bir yaklaşımın uygun olmadığını unutmayın. Uygun tedavi yöntemini belirlemek için bir ürologla görüşmeniz önemlidir.