Tıbbi olarak “icterus” olarak da adlandırılan bir durumdur. Sarılık hastalığı cilt, göz beyazları ve mukoz membranların sarı renk almasıyla karakterize edilen bir belirtidir. Bu durum, vücutta bilirubin adı verilen bir maddenin birikmesi veya yüksek seviyelerde bulunmasından kaynaklanır. Kırmızı kan hücrelerinin doğal bir yan ürünüdür. Vücutta eski veya hasar görmüş kırmızı kan hücreleri yıkıldığında bu durum açığa çıkar. Normalde, karaciğer bunu işler ve safra adı verilen bir sindirim sıvısı içinde bağırsaklara gönderir. Bağırsaklarda bilirubin, dışkıyla atılır ancak bazı durumlarda düzgün bir şekilde işlenemez ve birikerek vücutta yüksek seviyelere ulaşır. Sarılık hastalığı birkaç farklı sebepten dolayı ortaya çıkar. En yaygın olanları hemolitik anemi, karaciğer hastalığı, safra yolları tıkanıklığıdır. Kırmızı kan hücrelerinin anormal bir hızda yıkıldığı duruma hemolitik anemi denir. Karaciğerdeki hasar veya fonksiyon bozukluğu, bilirubinin düzgün bir şekilde işlenmesini engelleyebilir. Belirtileri arasında sarı cilt ve göz beyazları, idrarın koyu renkte olması, dışkının soluk renkte olması, halsizlik, iştah kaybı, bulantı ve karın ağrısı yer alabilir.
Kimlerde Görülür
Sarılık hastalığı, cildin ve göz akının sarı renk almasıyla karakterize olan bir sağlık durumudur. Bu durum, vücutta bilirubin adı verilen bir pigmentin birikmesinden kaynaklanır. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin normal yıkımı sırasında ortaya çıkar ve karaciğer tarafından işlenerek vücuttan uzaklaştırılır ancak bazı durumlarda, normalden daha yavaş bir şekilde işlenir veya karaciğer tarafından etkili bir şekilde uzaklaştırılamaz. Sarılık hastalığı farklı nedenlerle ortaya çıkabilir ve her yaş grubunda görülebilir. bebeklerde sıkça görülen bir durumdur. Bebeklerin karaciğerleri hala tam olarak olgunlaşmadığı için bilirubini işlemekte zorlanabilirler. Genellikle doğumdan birkaç gün sonra ortaya çıkar ve birkaç hafta içinde kendiliğinden düzelir. Karaciğerin iltihaplanması sonucu meydana gelen hepatit, sarılığa neden olabilir. Viral hepatit (hepatit A, B, C gibi), alkolik hepatit ve diğer karaciğer enfeksiyonları bu duruma yol açabilir. Safra taşı, safra yollarının tıkanmasına neden olabilir. Bu durumda bilirubin vücuttan atılamaz ve sarılık hastalığı meydana gelir. Kronik karaciğer hastalığı olan siroz, karaciğer hücrelerinin zamanla zarar görmesi ve işlevini kaybetmesiyle karakterizedir. Bu hastalık, ilerleyen siroz durumlarında ortaya çıkabilir. Hemolitik anemi kırmızı kan hücrelerinin normalden hızlı bir şekilde yıkıldığı bir durumdur. Bu duruma bağlı olarak kan hücresi seviyeleri artabilir ve sarılığa yol açabilir.
Sarılık Hastalığında Neler Tüketilmeli
Sarılık hastalığı bireylerin beslenmesi, karaciğer fonksiyonlarını desteklemek, vücutta biriken toksinleri azaltmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için önemlidir. Su, karaciğerin düzgün çalışmasına yardımcı olur ve vücutta biriken toksinlerin atılmasını destekler. Günde en az 8-10 bardak su içmeye özen gösterilmelidir. Lifli gıdalar, sindirim sistemini düzenler ve bağırsak hareketlerini artırır. Sebzeler, meyveler, kepekli tahıllar ve baklagiller gibi lifli gıdaları diyete dahil edilmelidir. Yüksek yağ içeren yiyecekler, karaciğerin yükünü artırabilir. Yağlı etler, kızartmalar, margarin ve kremalı ürünler gibi yağ içeriği yüksek gıdalardan kaçınılmalıdır. Tercihen yağsız veya az yağlı protein kaynaklarından faydalanmak gerekir, örneğin tavuk, balık, yumurta beyazı ve yağsız süt ürünleri gibi. Meyve ve sebzelerde bulunan antioksidanlar, karaciğer sağlığını destekler. C vitamini, E vitamini, beta-karoten ve selenyum gibi antioksidan açısından zengin besinleri ,turunçgiller, brokoli, lahana, havuç, ıspanak, yeşil çay ve zerdeçal gibi besinler tercih edilmelidir. Sarılık hastalığı olan kişilerin alkol tüketiminden kaçınmaları çok önemlidir, çünkü alkol karaciğer üzerinde ekstra bir yük oluşturabilir.